กระแสวีแกน (Vegan) กำลังมาแรงในยุคนี้ โดยอาหารที่อุดมไปด้วยโปรตีนอย่างถั่วเหลือง ก็ได้ถูกนำมาแปรรูปเป็นแหล่งโปรตีนชั้นยอดแก่เหล่าวีแกนทั้งหลาย แต่ถั่วเหลืองไม่ได้ถูกนำมาใช้ในอุตสาหกรรมอาหารเท่านั้น เพราะยังถูกนำมาปรับใช้ในวงการงานพิมพ์ออฟเซ็ทและงานกล่องบรรจุภัณฑ์ด้วย
เชื่อว่าหลายๆ คนที่กินอาหารวีแกนอยู่แล้ว หรือไม่ได้กินก็ตาม ต่างก็ใช้น้ำมันถั่วเหลืองในการนำมาประกอบอาหาร และเจ้าน้ำมันถั่วเหลืองนี้เองที่ถูกนำมาเป็นส่วนประกอบในการผลิตหมึกถั่วเหลืองแทนการใช้น้ำมันปิโตรเลียม หมึกถั่วเหลืองจึงได้ชื่อว่าเป็นหมึกรักษ์โลก อีกทั้งหมึกถั่วเหลืองยังเป็นที่นิยมแพร่หลายในปัจจุบัน ทั้งในการออกแบบกล่องหรือการออกแบบงานพิมพ์ต่าง ๆ เพราะนอกจากจะเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมแล้วยังปราศจากสารพิษอีกด้วย
จุดเด่นของการใช้หมึกถั่วเหลือง
ในวงการการออกแบบสื่อสิ่งพิมพ์หรือการออกแบบกล่อง การใช้หมึกถั่วเหลืองถือว่าเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมเป็นอย่างมาก เพราะใช้น้ำมันจากถั่วเหลืองเป็นองค์ประกอบหลักของหมึกแทนน้ำมันจากปิโตเลียมในหมึกทั่วไป มีข้อดีตรงที่ไม่มีสารพิษเจือปน จึงนิยมนำมาใช้กับกล่องบรรจุภัณฑ์อาหาร รวมทั้งสื่อสิ่งพิมพ์รักษ์โลกอื่นๆ โดยจุดเด่นของการใช้หมึกชนิดนี้ มีดังนี้
เป็นมิตรต่อสุขภาพและสิ่งแวดล้อม
หมึกพิมพ์ถั่วเหลืองเป็นส่วนประกอบที่มีความระเหยต่ำ อีกทั้งยังปราศจากสารเคมีที่ก่อให้เกิดโรคมะเร็งหรือโรคทางสุขภาพอื่นๆ และด้วยการที่หมึกถั่วเหลืองนี้ไม่ก่อให้เกิดปัญหาสุขภาพและสามารถสัมผัสกับอาหารได้ (เพราะผลิตจากน้ำมันถั่วเหลืองชนิดเดียวกับที่นำมาใช้ประกอบอาหาร) จึงนิยมนำมาใช้พิมพ์บนกล่องบรรจุภัณฑ์สำหรับใส่อาหาร รวมถึงยังนิยมนำมาใช้ในการออกแบบสื่อสิ่งพิมพ์ที่ต้องการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม รวมไปถึงใช้ในการออกแบบกล่องในแบรนด์รักษ์โลกต่างๆ
กระดาษที่ใช้หมึกถั่วเหลืองพิมพ์ สามารถรีไซเคิลได้
เนื่องจากหมึกถั่วเหลืองเป็นหมึกพิมพ์ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม เมื่อถึงเวลาที่ต้องนำกล่องบรรจุภัณฑ์เหล่านั้นมารีไซเคิล โดยเฉพาะการพิมพ์ลงบนกล่องลูกฟูกที่เป็นกล่องที่สามารถนำไปรีไซเคิลและย่อยสลายได้ตามธรรมชาติ 100% ในขณะที่การใช้หมึกพิมพ์จากน้ำมันปิโตรเลียมจะสามารถนำไปรีไซเคิลได้เพียง 30% เท่านั้น นอกจากนี้ ยังปราศจากกลิ่นเหม็นของสารเคมีอีกด้วย
จุดด้อยของการใช้หมึกถั่วเหลือง
เห็นหมึกถั่วเหลืองมีจุดเด่นมากมายขนาดนี้ แต่จริงๆ แล้วหมึกถั่วเหลืองก็มีจุดด้อยเช่นเดียวกัน โดยหมึกถั่วเหลืองมักจะแห้งช้ากว่าหมึกจากน้ำมันปิโตรเลียม เพราะหมึกถั่วเหลืองไม่มีการระเหยตัว อีกทั้งยังมีข้อจำกัดตรงที่ไม่สามารถนำมาใช้งานร่วมกับหมึกบางประเภทได้ และอาจไม่สามารถใช้กับเครื่องพิมพ์ปริ้นเตอร์ตามบ้านได้ นอกจากนี้การใช้หมึกถั่วเหลืองในการพิมพ์ลงบนกล่องบรรจุภัณฑ์จะทำให้มีราคาสูงกว่าการพิมพ์ธรรมดาอีกด้วย
อีกหนึ่งประเด็นที่ทำให้หมึกถั่วเหลืองแท้ 100% นั้นด้อยกว่าหมึกทั่วๆ ไป คือ มีสีให้เลือกน้อยกว่าหมึกทั่วไป จึงถือเป็นอีกหนึ่งข้อจำกัดในการออกแบบกล่องและการออกแบบสื่อสิ่งพิมพ์ต่างๆ
สรุป กล่องบรรจุภัณฑ์ที่ใช้หมึกถั่วเหลือง รักษ์โลกจริงหรือ?
กล่องบรรจุภัณฑ์ที่ใช้หมึกถั่วเหลือง ในระบบการพิมพ์ออฟเซ็ท ถือว่าเป็นกล่องบรรจุภัณฑ์ที่รักษ์โลกและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมจริง เน้นโฆษณาขายว่าเป็นกล่อง Food Grade เหมาะสำหรับสัมผัสอาหารได้โดยตรง แต่การใช้หมึกถั่วเหลืองที่เป็นหมึกรักษ์โลกแท้ 100% นั้น อาจทำให้กล่องบรรจุภัณฑ์มีราคากล่องสูงขึ้น จึงมักนิยมใช้เฉพาะกล่องบรรจุภัณฑ์ที่ส่งออกไปยังประเทศแถบอเมริกา หรือยุโรป
กล่องบรรจุภัณฑ์อื่น ก็สามารถรักษ์โลกได้หรือไม่?
ได้อย่างแน่นอน ในปัจจุบันหมึกฐานน้ำ (Water-based Ink) เป็นหมึกรักษ์โลกและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมด้วยเช่นกัน ซึ่งนิยมใช้ในอุตสาหกรรมการพิมพ์กล่องลูกฟูก กล่องลูกฟูกจึงถือเป็นกล่องบรรจุภัณฑ์รักษ์โลกและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม ย่อยสลายได้ตามธรรมชาติ มีราคาย่อมเยาว์กว่า เพียงแต่กล่องบรรจุภัณฑ์นั้นไม่ควรสัมผัสอาหารได้โดยตรงเท่านั้นเอง
Photos Credit : Pinterest
